LOHSTAMPFMÜHLE AUS KLEŠICE
Standort: Klešice / Bezirk Chrudim
Datierung: 19. Jahrhundert
Art der Umsetzung: Übertragung
Die zu Beginn des 19. Jahrhunderts erbaute Stampfmühle stand in der Nähe der Koráb-Mühle. Das aus Sandsteinblöcken errichtete Gebäude diente zum Zerstampfen von Fichten- oder Eichenrinde. Der Antrieb von drei eisenbeschlagenen Steigrohren erfolgte durch Wasserkraft, die über eine speziell geschmiedete Kette von der Hauptwelle der Mühle auf die Welle der Stampfe übertragen wurde. Ein Teil der Kette aus Klešice ist erhalten geblieben und hängt an der Wand in der Stampfmühle. Die Stampfen zerkleinerten die Rinde in einem massiven Eichentrog. Zu Beginn des 20. Jahrhunderts modernisierte der Müller Josef Koráb die Ausrüstung, indem er 15 Kreissägen in dem Gebäude platzierte, mit deren Hilfe die Rinde zerschnitten und von den dazwischen befestigten Metallzähnen zerstückelt wurde. Die Stücke wurden dann durch bewegliche Siebe gesiebt und die größeren in der Stampfe weiter zerkleinert. Die auf diese Weise zerkleinerte Rinde – die Lohe – wurde in den Gerbereien bei dem Gerben von Leder verwendet. Nach der Grundreinigung wurde die Tierhaut für eine gewisse Zeit in einer Lösung mit einer tanninhaltigen Lohe eingeweicht, was ihr die nötige Festigkeit, Flexibilität und je nach der verwendeten Holzart auch Farbe verlieh.
WYTWÓRNIA GARBNIKA ZE WSI KLEŠICE
Lokacja: Klešice / powiat Chrudim
Datowanie: XIX wiek
Sposób realizacji: translokacja
Obiekt zbudowany z ciosów piaskowcowych stał na początku XIX wieku koło młyna rodziny Korábów i był przeznaczony do rozdrabniania kory świerkowej lub dębowej. Trzy okute stępy wyposażono w napęd wodny. Moc przenoszono specjalnym łańcuchem od głównego wału młyna do wału przy stępach. Część łańcucha ze wsi Klešice zachowała się do dziś i znajduje się na ścianie obiektu. Stępy rozdrabniały korę w dużym dębowym korycie. Młynarz Josef Koráb zmodernizował urządzenie na początku XX wieku w taki sposób, że na strychu obiektu zainstalował 15 pił tarczowych, które cięły korę. Pomiędzy nimi umieszczono metalowe zęby rozrywające korę na kawałki, które następnie przesiewano na ruchomych sitach. Większe kawałki rozdrabniano pod stępą. W taki sposób rozdrobnioną korę, czyli garbnik, używano w garbarniach do garbowania skór. Skóry po podstawowym wyprawieniu zanurzano na określony czas do roztworu z garbnikiem, żeby uzyskały odpowiednią wytrzymałość, elastyczność oraz kolor w zależności od zastosowanego drewna.
